Marijke Dericks-Issing praat ons bij over de voortgang van programma O²PZ. Een vraag die alle betrokkenen bij het programma bezighoudt is: hoe zorgen we ervoor dat alles wat we hebben opgebouwd, “gewoon” doorgaat als programma O²PZ is afgelopen? Daarbij was er de nodige bezorgdheid over project Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst! , omdat deze eigenlijk al per november 2023 zou stoppen. Dericks-Issing: ´Over project ‘Onderwijs palliatieve zorg: klaar voor de toekomst’ hebben we bericht gekregen van ZonMw: de deadline verschuift eveneens naar eind 2024. Dat is een positief bericht, want die tijd hebben we echt nodig om ervoor te zorgen dat alle producten die binnen dit project zijn opgeleverd, geborgd worden. Van een aantal producten uit dit project weten we wie ze gaat overnemen, maar nog niet alles is helemaal zeker. Het is dus prettig dat we dit het komende jaar goed kunnen verankeren en uitzoeken bij wie elk onderdeel het beste past.’ 

Projecten in verschillende fases

‘Het bijzondere van dit moment is dat de drie projecten van O2PZ zich allemaal in een andere fase bevinden’, vertelt Dericks-Issing. ‘Het eerste project heeft nu dus een nieuwe sluitingsdatum per november 2023, het project Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0 + MANP, MPA & VVO sluiten we in april 2024 af en per november 2024 stopt ook het derde project, Voorbij de generalist: profielen van specialistische expertise in palliatieve zorg. Het tweede projectteam heeft het addendum Onderwijsraamwerk palliatieve zorg 2.0 + MANP, MPA & VVO opgeleverd en maakt nu de balans op. We kunnen niet verwachten dat op 1 april palliatieve zorg volledig in de Master Advanced Nursing Practice (MANP), de Master Physician Assistant (MPA) en Verpleegkundige Vervolgopleidingen (VVO) is opgenomen. Daarom moeten we er ook bij dat project voor zorgen dat dit goed verankerd is. Daar ligt wat ons betreft een belangrijke rol voor de ambassadeurs van de Onderwijsknooppunten palliatieve zorg. De komende periode gaan we samen kijken of zij kunnen helpen bij de implementatie, maar ook bij het onderhouden van de contacten met de opleidingen. Want niet alle onderwijsinstellingen zijn bezig met een curriculumherziening; sommige komen daar later aan toe.’ 

Onderwijsknooppunten palliatieve zorg gaan door in NPPZ II 

De Onderwijsknooppunten palliatieve zorg zijn een spil in het netwerk. Dericks-Issing: ‘In de toekomst komt hun financiering uit het Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) II, wat betekent dat ze in elk geval tot eind 2026 kunnen doorgaan. Daar zijn we heel blij mee. Maar ook daarna zijn ze nog hard nodig, dus we gaan zeker nog om tafel om de toekomst van de Onderwijsknooppunten palliatieve zorg veilig te stellen. Het derde projectteam, van project ´Voorbij de generalist´, zit momenteel nog volop in de Delphi-studie en de experttafels. Dat team levert volgend jaar het profiel op.’ 

Komend jaar wordt dus een spannend jaar. ‘Er is nog best veel werk aan de winkel’, zegt Dericks-Issing. ‘Waar het vliegwiel tot nu toe vooral door ons werd aangejaagd, hopen we dat die rol wordt overgenomen door het onderwijs en de zorgsector. Het zou mooi zijn als er intrinsieke motivatie komt vanuit het onderwijs en de zorgverlening. Dat zij zich nu óók eigenaar voelen van het dossier palliatieve zorg, ook zonder O²PZ. Gelukkig zien we die omslag nu al, onder andere bij de MBO Raad, de Federatie Medisch Specialisten en tal van andere leidende partijen. Zij maken zich nu ook hard voor goed onderwijs in palliatieve zorg.’ 

Netwerkorganisatie die blijft ontwikkelen 

‘En dat moet ook, want O2PZ houdt volgend jaar op te bestaan’, vervolgt Dericks-Issing. ‘Bij het overdragen van het stokje zijn we afhankelijk van andere partijen, maar ook van het beleid van de onderwijsinstellingen. Wij kunnen dat beleid niet uitzetten, wij moeten aansluiten bij hún beleid en hun tijdspad van curriculumherziening. En dan heb ik het nog niet eens over innovaties en nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs, zoals het practoraat. Daarom kunnen we nu ook nog niet zeggen dat het volgend jaar ‘af’ is. Maar ik hoop dat we straks wel een netwerkorganisatie achterlaten die blijft ontwikkelen.’ 

Ook zorgverleners spelen een belangrijke rol in die ontwikkelingen. Dericks-Issing: ‘Dat is precies de reden waarom we Teun Toebes hebben uitgenodigd op ons symposium op 11 april volgend jaar. Toebes benadrukt dat je als zorgverlener onderdeel bent van de oplossing. Wat jij morgen anders doet of in gang zet in palliatieve zorg, kan veel verschil maken. En dat je met je voorbeeldfunctie de sleutel in handen hebt om de volgende generatie zorgverleners te inspireren.’ 

Verandering die is ingezet, moet verankerd worden 

‘Ik kijk erg uit naar het symposium´, zegt ze. ´Niet alleen vanwege Teun Toebes, maar ook omdat we reden hebben voor een feestje. Kijk eens wat we, samen met heel veel partijen, allemaal hebben opgeleverd, dat is niet niks. Het symposiumthema Verandering door verankering sluit daar perfect op aan. Door onze producten goed te verankeren bij anderen, hopen we dat de verandering die we hebben helpen inzetten, gewoon doorgaat. Ook als O2PZ er straks niet meer is. Het fundament staat, vandaar de viering, maar verankering is echt nodig voor een blijvende verandering. Daar zetten we, samen met andere partijen, het komende jaar op in.’ 

Auteur: Kirsten Karmiggelt