Ingrid en Suzanne gaan zich buigen over de rolonduidelijkheid. ‘Wat verstaan we onder de term specialist? En wat betekent specialist palliatieve zorg? Wie verleent die zorg en over welke competenties moet diegene beschikken?‘ vertelt Ingrid Zuilekom. ‘De competenties en de titels die erbij horen zijn nu diffuus en niet erg transparant. Dat komt omdat palliatieve zorg in Nederland generalistische zorg is en geen specialisme, zoals je bijvoorbeeld hebt als IC-verpleegkundige. Specialistische palliatieve zorg is eigenlijk alleen goed beschreven bij de kaderhuisarts palliatieve zorg. Voor alle andere zorgverleners die de titel voeren, is een naam door het opleidingsinstituut bedacht, bijvoorbeeld verpleegkundige palliatieve zorg, aandachtsvelder palliatieve zorg, consulent palliatieve zorg, noem maar op. Het wordt tijd daar duidelijkheid in aan te brengen, want dan wordt de rol duidelijker voor het hele team van zorgverleners en de patiënt en zo ook wat er van de betreffende persoon verwacht kan worden.’
Oude gevoeligheden bespreekbaar maken om expertise zichtbaar te maken
Het is een flinke uitdaging. De generalist/specialist/expert-kwestie speelt al jaren en er zijn veel visies. Ingrid: ‘Er is ook wel gereageerd met: oh jee, ga je je daar mee bezighouden? Maar ik denk juist dat we die gevoeligheid nu bespreekbaar moeten maken’ Ingrid vervolgt ‘Mijn drive komt onder andere voort uit mijn rol als coördinator van de post- hbo leergang palliatieve zorg voor verpleegkundigen. Ik vind het absurd dat als mensen een intensieve opleiding doen, dat vervolgens niet zichtbaar wordt in de organisatie. Alsof je bijvoorbeeld als verpleegkundige palliatieve zorg alleen leert voor je eigen ontwikkeling, dat is natuurlijk niet zo.’
Passende zorg; zo vanzelfsprekend, maar niet geregeld
‘Het is ook belangrijk voor goede patiëntenzorg.’, vult Suzanne Metselaar aan. ‘Voor passende zorg, dus de juiste zorg op de juiste plek. ‘Je moet goed weten wie welke zorg kan leveren. Als dat voor zorgverleners al niet duidelijk is, hoe kan het dan voor de patiënt duidelijk zijn? Ingrid: ‘Het klinkt allemaal zo logisch en zo vanzelfsprekend, dat je je afvraagt waarom het nog niet zo geregeld is.’
Na inventarisatie aan tafel met relevante stakeholders
Suzanne: ‘We hopen echt een verschil te kunnen maken. We starten met het onderzoeken wat er allemaal al is en wat al bekend is aan visies op de profielen van de specialist en expert. In Nederland, maar ook daarbuiten. We inventariseren de beslissingen die daarover zijn genomen in andere landen. Daarna gaan we kijken wie we nodig hebben om samen dit proces in te gaan. Welke expertise, welke partijen en welke personen. We gaan graag met zoveel mogelijk relevante stakeholders aan tafel, zodat we alle perspectieven kunnen samenbrengen.’ Ingrid vult aan: ‘We zien graag dat iedereen vanaf het allereerste begin met ons meedenkt, zodat we toewerken naar competente zorgverleners die persoonsgerichte palliatieve zorg verlenen.’
Waarom O2PZ?
Ingrid en Suzanne zijn op verschillende wijze in aanraking gekomen met O2PZ. Sinds de kennissynthese is Ingrid verbonden aan O2PZ en hoefde niet lang na te denken over haar deelname aan het vervolg: ‘O2PZ is een fijn project met maatschappelijke relevantie, die van betekenis is voor het optimaliseren van de zorg voor patiënten met een kwetsbare of ongeneeslijke aandoening. De samenwerking onderling is heel intensief en plezierig geweest de afgelopen drie jaar.’ Suzanne kwam via het CURA-project in aanraking met O2PZ. ‘Toen we vanuit het CURA-project gingen samenwerken met de VUmc Academie leerde ik het programma O2PZ, wat ook onderdeel is van de VUmc Academie, kennen. Sindsdien volg ik de ontwikkelingen van O2PZ met veel interesse.’
Infographic van het project
Biografie
Ingrid van Zuilekom is als hoofddocent palliatieve zorg verbonden aan het lectoraat Smart Health (voorheen Verpleegkunde) bij Saxion en medeverantwoordelijk voor de themalijn Palliatieve Zorg binnen de Academie Gezondheidszorg. Daarnaast is ze coördinator van de post-hbo-leergang Palliatieve Zorg en verbonden aan de opleiding hbo-v waar ze onderwijs aan de minor Palliatieve Zorg verzorgt.
Suzanne Metselaar is als senior onderzoeker en medisch ethicus werkzaam bij Amsterdam UMC. Zij leidt daar o.a. het CURA-project.